Faalangst: blijf ademen!

Oké, ik had je vorige week na mijn vroege boswandeling beloofd om wat 'gedachten' over de aanpak van faalangst tijdens de rijles met je te delen. Ik heb er maar weer een tip van de week van gemaakt. Als je trouwens die blog van vorige week niet gelezen hebt, kan dat natuurlijk alsnog. Hierbij de link Theorie halen, wanneer doe je dat?

Wat houdt faalangst precies in?

Ik kan natuurlijk een gedetailleerde pagina aanmaken met alle kenmerken van faalangst. Dat gebeurt vaker, en lijkt wel logisch. Maar tijdens die wandeling door het bos, richtten mijn gedachten zich meer op aanpakken. Daar zit meer energie in, dacht ik zomaar.

Voor de duidelijkheid toch even een korte omschrijving. 'Faalangst is vaak een (irreële) angst dat je het geleerde niet (meer) boven kunt halen op het moment dat je beoordeeld wordt, of je beoordeeld voelt.'

Faalangst bestaat niet

Ik liep me lopendeweg nog even te verbazen. Enige maanden geleden kwam ik een collega-rijinstructeur tegen bij het CBR. En eerlijk is eerlijk: hij heeft wat langer ervaring dan ik. Kon je zo aan hem zien. Hij was overigens nogal direct en liep daarnaast niet over van enthousiasme voor het vak. De (verplichte) bijscholing voor rijinstructeurs vond hij maar onzin. “Elk jaar een dag verplicht een dag in de schoolbanken waar je niks van leert”, betoogde hij. Het gesprek ging over op faalangst. “Bestaat niet. Zit tussen je oren.” Hij vervolgde: “Je moet gewoon je ding doen.” Dat laatste -je moet je ding doen- ben ik wel met hem eens.

Faalangst bestaat wel.

Ik geloof dat je angst kunt hebben om te falen als je beoordeeld wordt. Ik weet dat die angst zo groot kan zijn dat je hartslag ineens omhoog gaat, alsof je een rondje hebt hardgelopen - maar dan erger. Of je krijgt zodanige zweethanden, dat je beter de hulp van 'n handdoekje kunt inschakelen. Dit terwijl je wéét, ja overtuigd bent, dat je kunt rijden onder moeilijke omstandigheden, mits je niet beoordeeld wordt of je bekeken voelt. File, drukte, ingewikkelde kruispunten of rotondes, lange stukken snelweg. Je kennis en kunde staan als een huis, maar je bent bang dat het niet gaat lukken op 'le moment suprême'. Vandaar dat ik net het woord irreëel gebruikte.

Hoe pak je dat aan?

Er zijn verschillende methoden die ik in mijn rijschool hanteer. Een van de methoden is ontspannen door je adem onder controle te houden. Wordt eerst rustig, nog voor je gaat rijden. Zorg dat je ademhaling en hartslag in balans is. Wacht met rijden tot je er zeker van bent en er zin in hebt. Vaak ga je te vroeg aan je beoordelingsrit beginnen. Dat kan een meter of vijf te vroeg zijn. Wat inhoudt dat je dus telkens met je hoofd vijf meter achteraankomt. Als je rustig bent vóórdat je gaat rijden en meer in het hier en nu opereert, dan ben je er zelf bij als je beslissingen neemt. Dat geeft nieuwe rust, waardoor je in je rust rijdt. Niet telkens achter jezelf ‘aanhobbelt’.

Denk actief aan je ademhaling. Doe je even mee met een kleine test? Denk eens aan je examen en hoe dat er uit ziet. Probeer je een duidelijke voorstelling te maken van hoe het gaat. Ja? Lukt dat? Gaat wel hè? En nu het volgende onderdeel. Denk aan je ademhaling. Concentreer je op het rustig in- en uitademen. Gaat het? Lekker rustig aan, ademhalen. Lukt het nu nog om aan dat examen te denken? Nee hè? Deze ‘truc/training’ passen we vaak met succes toe tijden de rijlessen. Het rijden gaat dan meer op automatisch niveau en de leerling denkt minder na over wat allemaal fout zou kunnen gaan en welke vreselijke gevolgen deze fictieve fout zou hebben.

Meer hulpmiddelen

Er zijn meer hulpmiddelen die ik gebruik, onder andere het G-schema uit de rationeel emotieve therapie (RET) en neuro-linguïstisch programmeren (NLP). Als je het interessant vindt om daar meer over te weten kun je daar op internet allerlei sites over vinden. Toepassen op jezelf gaat echter vaak lastig, zeker tijdens autorijden. Gelukkig maar dat er rijinstructeurs zijn die al deze kennis in huis hebben, zonder het te hoeven opzoeken.

Heb je vragen of een reactie op deze tip? Reageren kan hieronder en/of op social media, of wil je ook een tip doorgeven? Bel 06-4530 7248 of mail info@lessenbijleendert.nl gerust!

Meer lezen over faalangsttips